Van Sarajevo naar Mostar
Vandaag verplaatst de groep zich van Sarajevo naar Mostar. Op tijd rijden, want onderweg gaan wij vlot varen en een Bosnische lunch gebruiken. Een leuke onderbreking, want naast de mooie natuur zijn er niet veel bezienswaardigheden. Gezien de samenstelling van de groep zal het geen vaartocht door stroomversnellingen en watervalletjes worden. Het weer ziet er nog goed uit, maar in de loop van de dag wordt er wel regen en onweer verwacht.
De campers worden op een parkeerterrein, onder het wakend oog van een bejaarde man achter gelaten (kon ook wel een zakcentje gebruiken)en met de bus gaan wij naar de vlotte. Wij rijden langs een stuwmeer en dat blijkt ook ons vaargebied. Een wateroppervlakte als een spiegeltje, dus zeeziek zullen we niet worden. Met z'n allen op het vlot aan een lange tafel en wat lossen bankjes.
Een Bosnische Nederlander geboren in Bosnië ooit nu half een half jaar in Arnhem en in de zomer runt hij een recreatiebedrijfje hier in Bosnië. Het verteld wat over het gebied en puf, puf, puf daar gaat het vlot. De vaarroute is ingekort, want het water staat laag waardoor niet alle plaatsen bevaarbaar zijn. De laatste 3 maanden heeft het niet geregend, maar de voorspellingen zijn wat dat betreft nu positief; er komt regen.
Na de vlottocht een lunch met Bosnische pizza. In een grote ronde koekenpannen drie smaken pizza van dun brooddeeg met een vulling van kruidige gehakt of spinazie of kaas. De vleesvariant heeft qua smaak veel weg van een saucijzenbroodje maar dan kruidiger. Alles prima van smaak.
Nog 90 km. naar Mostar. Wij rijden het laatste stuk door een lange kloof met aan weerszijden kale stijle hellingen. Wij gaan over van het deel van het land met het landklimaat naar het mediterrane zeeklimaat.
Op de vorige camping bleek dat er een breuk in ons 20 meter lange electriciteitssnoer zat. In de midden zat een
las, daar zal het probleem wel zitten, dus doorknippen. Helaas, de breuk zat net achter de stekker. Nu hebben we dus 2 stukken met alleen aan een kant een zgn Europese stekker. Onder weg gaan wij nog op zoek naar een winkel waar wij stekkers en een contra stekker kunnen kopen. Helaas, hier niet te koop. Reisgenoot Herman helpt ons uit de nood en leent ons zijn snoer en van de campingbeheerder lenen we een verloop. Zo komt Jan Splinter ..........
Bezoek aan Sarajevo
Sarajevo staat vandaag op het programma. Nederlandstalige gids met bus staat op tijd bij de camping. De gids, een student geschiedenis met als afstudeerproject de Balkan oorlog 1992-1995. Hij is inmiddels 4 jaar in Sarajevo en vertelt ons over de oorlog waar de mensen met Bosnische-, Servische- en Kroatische- nationaliteiten en verschillende geloven eerst in harmonie leefden maar door een leider als Miloševi? werden gemanipuleerd en tegen elkaar opgezet. Een oorlog die alleen maar verliezers kent. Burgers van Sarajevo hebben er bijzonder onder geleden en dank zij een tunnel onder de landingsbaan van het vliegveld, die het vrije en bezette deel verbond, kon de stad stand houden. Sarajevo is door het verdrag van Dayton gesegmenteerd. Iedere groep heeft zo zijn eigen wijk, wat toch ook tot incidenten leidt. Als onze bus, herkenbaar uit een moslim wijk, door een Servische wijk rijdt, laat een man met veel drukte blijken dat hij vindt dat die bus hier niet hoort.
De tunnel bezoeken wij als eerste en daar legt onze 'docent' gids aan de hand van een overzichtskaart de situatie uit. Een stad omringd door bergen was vanuit die bergen een makkelijk doelwit voor mortieraanvallen.
Dan rijden wij de bergen in, op zoek naar de bobbaan van de Winterspelen 1984. Alleen het betonnen skelet staat er nog. Ook dit alles heeft de oorlog verwoest. Wij wandelen in de bobbaan naar beneden.
De bus brengt ons naar het oude centrum van de stad. Het eerste wat wij zien is een vrachtwagen die geladen wordt met net geslachte schapen. Van alle kanten komen de slagers met een schaap op hun schouders en het schapenvlees wordt op een hoop in de wagen gegooid. Kan nog net een foto maken.
De gids loodst ons door de oude stad en vertelt over de perioden toen dit deel van de Balkan deel uit maakte van het Ottomaanse rijk en daar onder invloed stond van Oostenrijk. Beide perioden zijn herkenbaar in de bouwstijl.
De voorgaande dagen hebben we veel gehoord over het recente en verre verleden van Bosnië en met name vandaag Sarajevo.
Morgen naar nog een stad met een rijk verleden: Mostar
Onderweg naar Sarajevo
Sarajevo is vandaag ons reisdoel. Wij hoeven geen haast te maken, want de reisafstand is ongeveer 150 km en er zijn geen bijzondere bezienswaardigheden onder weg. Wel mooie natuur en als we nog maar net van de camping af zijn,zienwe allemaal kleine huisjes in een labyrint van waterloopjes. In het verleden waren dit watermolentjes die meel maalden op waterkracht.
Het eerste deel van onze route slingert daarna door het dal.Het heeft hier veel weg van de maritieme Alpen in Frankrijk, maar de hellingen zijn veel stijlen en dicht bebost. Geen tot weinig ruimte om te stoppen. Uiteindelijk drinken wij koffie in een grindbak langs de weg die bezaaid ligt met plastic flesjes en ander afval van passanten. De koffie smaakte er niet minder om en we genoten van het uitzicht op de mooie groene bergen om ons heen.
Het tweede deel van onze reis is totaal anders. Wij rijden door een soort lintbebouwing over tientallen kilometers met veel kleinschalige dorpen en bedrijvigheid, opvallend veel autosloperijen en druk verkeer.Opletten en maar meegaan in de stroom. Wij komen nu ook in een gebied met overheersend een moslim bevolking. Het aantal minaretten neemt zienderogen toe. Het valt ons op dat de katholieke kerksoms tegenover of in ieder geval dicht bij de moskee staat; naast elkaar leven kan hier gelukkig ook weer.
Wij zijn rond 14.00 uur op de camping in Sarajevo en kunnen nog genieten van het heerlijke weer. Het is alle dagen nog ruim boven de 30 graden, heerlijk zomerweer.
Om 18.00 uur worden we van alle kanten verrast door de oproep tot het gebed vanaf de minaretten die op gehoorsafstand om ons heen staan. Om negen uur 's avonds klinkt dit nog een keer. De volgende morgen om 5.30 uur duurt de 'zang' extra lang, zo wordt iedereen wel wakker.Bij ons mogen zelfs over dag op veel plaatsen de kerkklokken niet meer luiden, is te storend voor de omgeving.
Bezoek aan Jajce
De bus brengt ons vanmorgen naar Jajce, een stadje met 50.000 inwoners in het centrum van Bosnië en Herzegovina. Voor wij de stad bezoeken rijdt de bus door naar 2 kerken een oude kleine- en een grote nieuwe Johannes in aanbouw. Het betonnen skelet met een opvallende opengewerkte toren staat daar al jaren en wacht op afbouw. Geld op of weten nog niet hoe verder. Onze gids vertelt dat dit met huizen ook zo gaat. Mensen hebben ook weinig te besteden. Een maandloon van € 200,- is normaal. Hoge werkeloosheid en de chemische fabriek die in Jajce was is ook gesloten. Veel jongeren trekken daarom weg naar noord Europese landen.
In Jajce vertelt de gids over het ontstaan en de ontwikkelingen van de stad vanaf het jaar 1400, toen hoofdstad van het koninkrijk Bosnian. De Turkse overheersing van 500 jaar en de tijd van de partizanen en Tito. Aan de oorlog in de 90-er jaren van de vorige eeuw kan zij ook niet voorbij gaan. Een heftige tijd in deze stad waar veel is gestreden en gebombardeerd. De gids heeft met haar familie, in het totaal 50 personen inclusief kleine kinderen hebben tijdens die bombardementen 6 maanden in een catecombe geleefd. Soldaten brachten hun eten en drinken. Dit alles nog geen 25 jaar terug. Moeilijk voor te stellen. Die catecombe had de stichter van de stad destijds laten uithouwen als graftombe voor hem en zijn families, maar is daarvoor nooit gebruikt.
Wij genieten daarna van een Bosnische lunch, soep met halve aardappelen en blokken draadjesvlees en rauwe witte kool met tomaten en komkommer. Het smaakt en is vooral voedzaam. Daarna verkleden de kok en het personeel zich en worden wij vergast op folkloristische dansen met een Moslim en Katholieke achtergrond. De etnische afkomst en geloof speelt hier een rol.
De foto's en video geven een beeld van dit gebeuren.
Op weg naar Jajce
Na het hevige onweer schijnt vanmorgen weer de zon. Het voelt wel frisser aan en het wordt vandaag geen 35 graden, 25 is ook prima.
Successievelijk rijden de campers van de camping af. Vandaag verlaten wij Kroatië, om er over een dag of 6 in het zuiden in terug te keren. Wij gaan Bosnië en Herzegovina in, naar de stad Jajce. We rijden de route zoals die is beschreven in het routeboek van onze reis. In Kroatië volgen we eerst zo'n 50 km. de snelweg. Daarna Komen we op een tweebaansweg de grens, waar onze passen aan de Kroatische kant worden gecontroleerd. Een paar honderd meter verder bij de Bosnische post verwijst een douanier ons gedecideerd naar de controlepost, maar de ambtenaar in het hokkie gebaard met een hoofdbeweging dat we door kunnen rijden. Iets verder dirigeert de eerst genoemde douanier ons naar de kant. Raampje open en de beambte zegt in het Nederlander met een Vlaams accent: 'in opdracht van de FBI moet ik jullie volgen'. Het is een Belg die gedetacheerd is bij de buitengrens van de EG om te assisteren. Hij zegt, het is hier zo lek als een zeef. Zeg ik: dan moet je daar wat aan doen, maar de Bosniërs luisteren niet zegt hij. Hij verveelt zich stierlijk en uit balorigheid houdt hij dus Nederlandse campers aan. Na een gezellige onderbreking van een minuut of tien vervolgen wij onze weg. Zonder stempels, want degene die aan de Belg waren ontsnapt, werden serieus behandeld en kregen een mooi stempel in hun paspoort.
De eerste tientallen kilometers in Bosnië rijden wij door een onafgebroken lint van kleinschalige bedrijfjes. Doet wat rommelig aan. Dit duurt tot Banja Luka. In Banja Luka gaan wij marken pinnen en rijden daarvoor het centrum binnen. Modern wester en druk centrum met heel veel voetgangers. Camper parkeren ho maar, geen ruimte voor. Gerda ziet een geldautomaat, stap uit en ik ga door het drukke verkeer maar een rondje rijden. Gerda weer opgepikt en verder gaat de tocht. Nu een compleet ander landschap. We rijden nu door een soort Gorge; steile bergwanden aan weerszijden en in de diepte een rivier. Doet zuid Frans aan. Zo slingeren we ons naar de camping.
Een mooie plek midden in een breed dal. Vanavond eten we forel, de locale specialiteit. In de rivieren wemelt het er van. Aan een lange tafel zitten we met een groot deel van de groep te smikkelen en daarna voldaan naar bed.
Bezoek aan Zagreb
Het verkeer op de autosnelweg A3 geeft wel veel lawaai. We besluiten om een plekje 25 meter verder van de weg af, tussen wat andere campers. Nu kan het nog voordat de anderen aankomen. Het scheelt wel wat.
We doen het vandaag lekker rustig aan. Veel kunnen we trouwens niet ondernemen. Aan de ene kant de autoweg en de andere kant een hek, met een klein poortje waardoor je naar het dorpje kan lopen, maar dat hebben we al gedaan. Het wordt weer warm, dus we wachten op de campers die komen gaan. Stuk voor stuk komen ze binnen en in het begin van de middag zijn ze allemaal binnen. Oh nee, niet allemaal want 2 hebben wegens ziekte of andere reden geannuleerd. We maken kennis en hebben het gevoel dat het met deze mensen goeie weken gaan worden.
Om halfzes drinken we een welkomsborrel met elkaar en aansluitend eten we gezamenlijk in het restaurant bij de camping.
Een gezellig start met de hele groep.
Per dag plaatsen we ook een paar foto's, dus kijk ook bij de fotogalerij.
Wij zijn bij Zagreb; kennis maken en wachten op zij die nog komen.
Het verkeer op de autosnelweg A3 geeft wel veel lawaai. We besluiten om een plekje 25 meter verder van de weg af, tussen wat andere campers. Nu kan het nog voordat de anderen aankomen. Het scheelt wel wat.
We doen het vandaag lekker rustig aan. Veel kunnen we trouwens niet ondernemen. Aan de ene kant de autoweg en de andere kant een hek, met een klein poortje waardoor je naar het dorpje kan lopen, maar dat hebben we al gedaan. Het wordt weer warm, dus we wachten op de campers die komen gaan. Stuk voor stuk komen ze binnen en in het begin van de middag zijn ze allemaal binnen. Oh nee, niet allemaal want 2 hebben wegens ziekte of andere reden geannuleerd. We maken kennis en hebben het gevoel dat het met deze mensen goeie weken gaan worden.
Om halfzes drinken we een welkomsborrel met elkaar en aansluitend eten we gezamenlijk in het restaurant bij de camping.
Een gezellig start met de hele groep.
Laatste etappe naar de verzamelcamping
Vandaag komen we aan op de camping waar de 22 camper samen komen, Plitvice bij Zagreb.
Maar eerst moeten we nog ruim 200 km. rijden. We hebben geen vignet voor de tolwegen van Slovenië en op advies va. De ANWB zetten het rijden op tol- en autowegen uit, ander rijd je zomaar op tolwegen schrijft de Wielrijders Bond.
Al snel blijkt dat we een combi van een toeristische- en verrassingstocht rijden. Wat kunnen die wegwerkers veel bochten in een weg leggen. De doorgaans smalle weg slingert zich door een mooie landschap, heel groenen mooie heuvels en dan weer vlak. Bossen en open landschap met piepkleine gehuchtjes wisselen elkaar af. Wel weinig geld voor onderhoud, want het asfalt is een lappendeken van herstelplekken en scheuren en gaten. Hobbel de bobbel daar gaan wij door een mooi landschap en dat alles bij fantastisch mooi weer.
Via een D-weggetje komen we bij een grensovergang naar Kroatië. Twee douaniers kijken al naar ons uit. Eindelijk komt er iemand en nog wel een Nederlandse camper. Paspoorten worden uitgebreid gecontroleerd en op de computer worden onze antecedenten bekeken. De mannelijke helft van het tweetal wil de camper van binnen bekijken. Hij is te koop, jammer hij verstaat ons niet. De slagboom gaat open. Te snel, want ik wil nog even een foto maken. Geen probleem, ze hebben alle tijd.
Kroatië in en op naar de camping bij Zagreb, die langs de snelweg ligt, dus veel verkeerslawaai.
Kort na de middag komen we aan en maken kennis met de al aanwezige reisgenoten. 's Middags wandelen wij naar het dichtstbijzijnde dorpje 2 km. verder op. Geen goed plan bij 35 graden, toch maar doorgezet.
De avond en nacht blijft het warm en veel lawaai van het voorbijrazende verkeer.
Foto's houden jullie tegoed, wachten op beter WiFi